Jumba la mkurugenzi maarufu Kazi za Spike Lee zimekuwa za kupindua watu, za karibu sana, zinafaa kwa njia isiyofaa, na zinazovutia. Ingawa amegombana na wasanii wengine wengi mashuhuri, hakuna hata mmoja wao anayeweza kukataa jinsi kazi yake imekuwa na ushawishi na umuhimu kwenye mandhari ya sinema. Lakini zaidi ya hayo, sinema za Spike zenye mada ya haki ya rangi huwa na hadhira kote ulimwenguni ili kutathmini upya nafasi zao ulimwenguni au, kwa upande wa watu wake, kuwafanya wahisi kama sauti yao inasikika. Hata hivyo, hiyo imekuwa bila seti yake ya mabishano.
Filamu ya Spike ya 1989 Do The Right Thing ilipotoka, kulikuwa na utata mkubwa kuihusu. Tofauti na matukio ya kusikitisha ambayo yalichochea vuguvugu la haki za rangi mwaka wa 2014, 2019, na 2020, Fanya Jambo Sahihi liliangazia kifo cha Mtu Mweusi ambacho kilizua ghasia na vitendo vya vurugu. Lakini kwa nini taswira hizo katika filamu hii ziliwakasirisha wakosoaji sana na ni nini hasa Spike alikuwa akijaribu kufikia?
Kwanini Spike Alijipanga Kutengeneza Filamu Aliyoifanya
Katika mahojiano na Empire Online, Spike Lee alidai kuwa alitaka kunasa mvutano wa rangi uliokuwapo mwishoni mwa miaka ya 1980 huko Brooklyn.
"Nilitaka kufanya filamu ambayo ilikuwa inahusu Jiji la New York wakati huo," Spike alisema. "Hali ya hewa ya rangi, uadui wa kihistoria kati ya jamii ya Waamerika wenye asili ya Kiafrika na jumuiya ya Waitaliano na Wamarekani. Ilitokana na mambo yaliyokuwa yakifanyika. Filamu hii imejitolea, haswa, watu binafsi na familia ambazo hazipo tena kwa sababu ya NYPD.."
Katika Do The Right, mvutano kati ya jamii hukua hadi mmoja wa wahusika Weusi anauawa kikatili (kwa koo) na afisa wa polisi mzungu. Matokeo yake ni wakati mkali wa hasira, ukatili, na kulipiza kisasi kwa maisha ya watu wasio na hatia waliopotea.
Kulingana na makala ya Vulture, wakosoaji wengi walimkashifu Spike na filamu yake kwa kuhimiza vitendo vya vurugu kama kulipiza kisasi kwa ukosefu wa haki. Lakini hisia ya hasira ilikuwa ya kweli. Imekuwa hisia ambayo ilikuwa ikifikia kiwango cha kuchemka mwishoni mwa miaka ya 80 kama ilivyokuwa 2014, 2019, 2020 na kwa mamia ya miaka kabla ya hapo.
"Ukiangalia kihistoria maasi yaliyotokea Marekani, ya Waamerika-Wamarekani, haikuwa kama watu weusi waliamka asubuhi moja na kusema, 'Tuchome moto'", Spike aliieleza Empire Online.. "Kuna kidokezo. Jambo la msingi kwa Mookie [katika Do The Right Thing] lilikuwa ni kuona rafiki yake wa karibu, Radio Raheem, akibanwa hadi kufa. Nilitengeneza filamu hiyo mwaka wa 1989. Kisha kuona kanda ya video ya Eric Garner [ambaye aliuawa na afisa wa polisi mwaka wa 2014], iliniathiri sana nikampigia simu mhariri wangu, Barry Brown. Nikasema, 'Lazima tufanye kitu.' Tuliweka pamoja klipu hii ambapo tulipunguza na kurudi kati ya mauaji ya Radio Raheem - ya kubuni - na mauaji ya kweli ya Eric Garner. Inashangaza jinsi inavyofanana. Tumeiweka kwenye mtandao."
Ukosoaji wa Filamu Umetokea Mapema
Kwa hakika, wakosoaji walianza kushambulia Do The Right mara tu ilipoanza katika Tamasha la Filamu la Cannes mnamo Mei 1989.
"Wakati Do The Right ilipoonyeshwa kwa mara ya kwanza huko Cannes, shinikizo liliwekwa kwa Tom Pollock, ambaye wakati huo alikuwa rais wa Universal Pictures, asiitoe," Spike alieleza. "Hasa wakati wa kiangazi [wakati filamu ilipowekwa], kwa sababu filamu hii ingewachochea watu weusi kufanya ghasia na kufanya ghasia."
Ingawa Universal haikukubali shinikizo, baadhi ya wakosoaji walikuwa na siku moja ya kujaribu kubomoa mradi (na Spike).
"Ni Spike Lee mwenyewe - katika nafasi ya mhudumu wa Sal - ambaye anaanzisha ghasia kwa kutupa pipa la taka kupitia dirisha la duka, moja ya vitendo vya kijinga, vya kujiharibu zaidi ambavyo nimewahi kushuhudia. (ikiwa watoto weusi watachukua hatua kwa kile wanachokiona, Lee anaweza kuwa ameharibu kazi yake wakati huo), " Joe Klein aliandika kwa New York Magazine baada ya kuandika, "Wakati baadhi ya polisi weupe wanafika na kumuua mvulana mweusi, umati wa watu, wenye hasira, ghasia., kulipiza kisasi kwa mali nyeupe iliyo karibu. Badala ya kuwashambulia polisi, waasi hao hushambulia walengwa wa mfano, na sehemu hiyo ya sinema ni ngumu kuhalalisha. Watetezi watasema hiki ndicho kinachotokea kwenye gheto baada ya ukatili wa polisi, lakini Lee anaonekana kuidhinisha matokeo."
Na hii ilikuwa ni ladha tu ya kile ambacho baadhi ya wakosoaji walikuwa wakisema… Ingawa, inapaswa kusemwa kwamba wakosoaji wachache, akiwemo Roger Ebert na Peter Travers, walimtetea Spike na kuisifia filamu hiyo.
"Wakosoaji wengi walikuwa wakijaribu tu kutafuta kitu cha kuchochea kuandika," mwigizaji wa sinema Ernest R. Dickerson alisema. "Ilikuwa ni ujinga mtupu kwa upande wao. Hakuna kilichowahi kutokea, cha kutojua kabisa filamu ya Wamarekani wenye asili ya Afrika ni nini, na ina uwezo gani. Marekani. Jambo bora unaweza kuuliza, kuwa na kicheko hicho cha mwisho."
"Chunguza makala za David Denby, Joe Klein, na Jack Kroll," Spike alisema kuhusu wakosoaji wakali wa Do The Right Things'.“Kimsingi walichosema ni kwamba, damu zitakuwa mikononi mwangu kwa sababu watu weusi watafanya fujo na itakuwa kosa langu, yalikuwa maoni ya kibaguzi sana, ukiandika hivyo unasema watu weusi. hawana akili ya kutosha kutofautisha wanachokiona kwenye skrini na maisha halisi. Hakuna hata mmoja wao aliyeomba msamaha au kusema alichoandika kilikuwa kibaya, kwa mtaji W. Nimekasirika miaka 30 baadaye."
